Czy na "dziekance" ma się status studenta?

Urlop dziekański to rozwiązanie, które pozwala przerwać naukę bez utraty możliwości kontynuowania studiów w późniejszym terminie. Decyzja o jego wzięciu nie jest jednak prosta - pociąga za sobą określone konsekwencje prawne i organizacyjne. Warto więc wiedzieć, czym dokładnie jest urlop dziekański, jak wpływa na status studenta oraz jakie prawa i obowiązki wiążą się z jego przyznaniem.

Do góry

Na czym polega urlop dziekański i kto może z niego skorzystać?

Urlop dziekański, zwany też urlopem studenckim, to czasowa przerwa w odbywaniu studiów. Udziela się go na wniosek studenta, który z różnych powodów nie może w danym semestrze lub roku akademickim kontynuować nauki. Zgodnie z przepisami prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, decyzję o przyznaniu urlopu podejmuje dziekan wydziału lub prodziekan ds. studenckich. Wniosek studenta rozpatruje się na podstawie indywidualnej sytuacji oraz regulaminu studiów obowiązującego w danej uczelni.

O udzielenie urlopu można ubiegać się z wielu powodów – zdrowotnych, osobistych lub zawodowych. Często studenci decydują się wziąć urlop dziekański w przypadku długotrwałej choroby (wówczas mowa o urlopie zdrowotnym), konieczności podjęcia pracy lub odbycia atrakcyjnego stażu. W uzasadnionych przypadkach urlop można otrzymać również z tytułu urodzenia dziecka – wtedy do wniosku dołącza się akt urodzenia dziecka. Niektóre uczelnie przewidują także urlopy okolicznościowe lub naukowe, które umożliwiają np. prowadzenie badań naukowych.

Do góry

Rodzaje urlopów w szkolnictwie wyższym

W szkolnictwie wyższym funkcjonuje kilka typów urlopów, różniących się długością i celem. Najczęściej wymienia się:

• urlop dziekański (tzw. "dziekankę") – udzielany z powodu ważnych przyczyn osobistych,

• urlop zdrowotny – przyznawany na podstawie zaświadczenia lekarskiego,

• urlop naukowy – umożliwiający realizację projektów badawczych,

• urlop rodzicielski – przysługujący w dniu narodzin dziecka,

• urlop zawodowy – związany z podjęciem pracy lub odbywaniem praktyk czy stażu.

Każdy z tych urlopów może trwać od jednego semestru do całego roku akademickiego, a koniec urlopu przypada zazwyczaj wraz z zakończeniem semestru lub roku. Zasady przyznawania urlopów są szczegółowo opisane w regulaminie studiów danej uczelni, dlatego przed podjęciem decyzji warto się z nim zapoznać.

Do góry

Czy podczas "dziekanki" zachowuje się status studenta?

To jedno z najczęściej zadawanych pytań przez osoby planujące wziąć urlop dziekański. Odpowiedź brzmi: w większości przypadków tak, choć z pewnymi ograniczeniami. Status studenta zostaje zachowany, ponieważ student formalnie nie zostaje wykreślony z listy studentów – jego udział w programie studiów zostaje jedynie zawieszony. Dzięki temu w trakcie semestru lub roku urlopu student nie traci prawa do kontynuowania nauki po jego zakończeniu.

Z drugiej strony urlop studencki wiąże się z utratą części przywilejów. W zależności od uczelni, student może nie mieć możliwości zaliczania przedmiotów ani uczestniczenia w zajęciach, chyba że dziekan udzieli zgody na indywidualną organizację studiów. W takim przypadku student może brać udział w wybranych zajęciach i przystępować do egzaminów, pod warunkiem weryfikacji uzyskanych efektów uczenia.

Do góry

Prawa i obowiązki studenta na urlopie

Zachowanie statusu studenta podczas urlopu dziekańskiego oznacza, że osoba taka pozostaje członkiem wspólnoty akademickiej, ale w ograniczonym zakresie. W praktyce oznacza to, że student ma nadal prawo do legitymacji studenckiej i korzystania ze zniżek, jednak nie wszystkie uczelnie przedłużają ważność dokumentu w czasie urlopu. Ma to znaczenie przy korzystaniu z ulg, takich jak zniżka studencka czy prawo do ubezpieczenia zdrowotnego.

Warto pamiętać, że student przebywający na urlopie dziekańskim nie pobiera stypendium rektora ani stypendium socjalnego, chyba że regulamin uczelni stanowi inaczej. Z kolei renta rodzinna czy ubezpieczenie zdrowotne mogą być nadal wypłacane, o ile student formalnie pozostaje na liście studentów. W przypadku zatrudnienia na podstawie tytułu umowy zlecenia może on podlegać ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym, tak jak inni pracownicy.

Do góry

Jak ubiegać się o urlop dziekański?

Aby wziąć urlop dziekański, należy złożyć wniosek studenta w dziekanacie wydziału. W piśmie trzeba wskazać powód, dla którego chce się wziąć urlop, oraz określić jego długość – zazwyczaj jeden semestr lub cały rok akademicki. Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające powód nieobecności, np. zaświadczenie lekarskie, akt urodzenia dziecka lub skierowanie na praktyki.

Ostateczną decyzję o przyznaniu urlopu podejmuje dziekan wydziału po weryfikacji dokumentów i na podstawie przepisów regulaminu studiów. W niektórych przypadkach dziekan może zaproponować inne rozwiązanie, np. indywidualną organizację studiów, która pozwala kontynuować naukę w ograniczonym zakresie bez konieczności przerywania toku studiów.

Do góry

Konsekwencje i powrót po urlopie

Po zakończeniu "dziekanki" student może wznowić naukę i wrócić do programu studiów w tym samym lub kolejnym roku akademickim. Często wiąże się to z koniecznością powtórzenia części zajęć lub zaliczenia różnic programowych. W regulaminie studiów opisane są procedury dotyczące powrotu – zwykle wystarczy złożyć wniosek o wznowienie i opłacić ewentualne opłaty administracyjne.

Warto podkreślić, że przywrócenie do toku studiów nie jest automatyczne. Władze uczelni mogą wymagać ponownej weryfikacji uzyskanych efektów uczenia lub zaliczenia przedmiotów z poprzedniego semestru. W przypadku studiów licencjackich, jednolitych studiów magisterskich czy studiów doktoranckich procedury mogą się różnić, dlatego przed podjęciem decyzji dobrze jest skonsultować się z dziekanatem.

Do góry

Czy można pracować lub studiować w czasie "dziekanki"?

Urlop dziekański często wybierają osoby, które chcą poświęcić czas na rozwój zawodowy lub podjęcie pracy. Prawo nie zabrania takiego rozwiązania - student może pracować na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub odbywać atrakcyjny staż. W przypadku gdy koniec urlopu przypada w trakcie semestru, student może ubiegać się o indywidualną organizację studiów, co pozwala mu połączyć naukę z obowiązkami zawodowymi.

Z drugiej strony urlop dziekański nie uprawnia do pobierania świadczeń typowych dla osób aktywnie studiujących, dlatego warto dokładnie sprawdzić, jak wygląda sytuacja z ubezpieczeniem zdrowotnym, rentą rodzinną czy innymi świadczeniami. W niektórych uczelniach możliwe jest również uzyskanie zgody na weryfikację efektów uczenia po zakończeniu urlopu, co ułatwia powrót do pełnego programu studiów.

Do góry

Podsumowanie

Podsumowanie urlopu dziekańskiego można sprowadzić do kilku wniosków: student, który zdecyduje się wziąć urlop, nie traci statusu studenta, o ile pozostaje na liście studentów uczelni. Ma więc prawo do kontynuowania nauki po powrocie, z możliwością zaliczenia przedmiotów i przystąpienia do egzaminu dyplomowego. Trzeba jednak pamiętać, że w trakcie trwania urlopu część przywilejów studenckich, takich jak stypendium socjalne czy pełne prawo do zniżek, może zostać ograniczona.

Zanim więc zdecydujesz się wziąć urlop dziekański, przeanalizuj regulamin studiów, skonsultuj się z dziekanem i rozważ, czy indywidualna organizacja studiów nie byłaby lepszym rozwiązaniem. Urlop daje szansę na uporządkowanie spraw osobistych, zdrowotnych lub zawodowych, ale jego konsekwencje w toku całej edukacji akademickiej mogą być długofalowe.

Do góry