I Ogólnopolska Konferencja Naukowa Kognitywistyka i sztuczna inteligencja odbyła się 18 października 2025 roku w Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi. Konferencja zgromadziła badaczy, dydaktyków i studentów zainteresowanych relacją między umysłem, poznaniem i nowymi technologiami.
Wydarzenie otworzył dr Rafał Tryścień, przewodniczący Komitetu Organizacyjnego oraz dziekan kierunku kognitywistyka, który podkreślił znaczenie dialogu między naukami humanistycznymi, przyrodniczymi i technologicznymi w badaniu natury sztucznej inteligencji.
Uczestników przywitała dr Oktawia Braniewicz-Zaorska, prorektor ds. studenckich, zwracając uwagę na potrzebę kształtowania odpowiedzialnego podejścia do AI w edukacji i społeczeństwie.
Wykład inauguracyjny pt. Czy SI pasuje do kognitywistyki? wygłosił dr Przemysław R. Nowakowski z Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, który podjął refleksję nad miejscem sztucznej inteligencji w ramach współczesnej kognitywistyki.
Program konferencji obejmował cztery sesje tematyczne:
- Filozofia, poznanie i matematyka
Pod przewodnictwem dra Rafała Tryścienia dyskutowano nad filozoficznymi fundamentami sztucznej inteligencji. Dr Stanisław Buda (ANS TWP w Szczecinie) wskazał na konieczność filozoficznej refleksji nad autonomią i podmiotowością AI. Mgr inż. Paweł Chłosta (AHE) omówił filozoficzno-praktyczne aspekty odkryć matematycznych w oparciu o własne badania nad grafami binarnymi.
- Język, kultura i sztuczna inteligencja
Pod kierunkiem dr Barbary Pastuszek-Lipińskiej sesja ukazała bogactwo relacji między językiem, sztuką a technologią. Wystąpienia dotyczyły m.in. funkcji ciszy w komunikacji (dr Pastuszek-Lipińska), porównania przekładów poezji Lermontowa dokonanego przez człowieka i AI (mgr Yuliya Matysiak), metaforyczności w języku sztucznej inteligencji (mgr Izabela Walczak) oraz relatywizmu językowego (lic. Wiktor Olejniczak).
- Doświadczenie, emocje i narracja
W tej części, prowadzonej przez dr Katarzynę Filutowską, badacze skupili się na relacji między ciałem, emocją i językiem. Sama prowadząca przedstawiła referat o narracyjnych reprezentacjach traumy, lic. Amelia Malisz (UJ) zaprezentowała kognitywne podejście do języka cierpienia i uzależnień, ukazując związki między językiem a doświadczeniem psychicznym.
- Edukacja, praktyka i trening poznawczy
Ostatnia sesja, moderowana przez dr Oktawię Braniewicz-Zaorską, dotyczyła edukacyjnych i poznawczych wymiarów technologii cyfrowych. Dr Braniewicz-Zaorska w wystąpieniu Jak oswoić potwora? mówiła o etycznym i prawnym wprowadzaniu AI w uczelniach wyższych. Magdalena Puchnowska (UwB) omówiła fenomen immersji w świecie VR, dr inż. Kamila Zdrodowska (Centrum Edukacji AriKaSo) przedstawiła trening poznawczy AriKaSo, a inż. Zuzanna Stępka (AHE) analizowała neurodydaktyczne aspekty sukcesu i porażki w procesie uczenia się.
Konferencję zakończyło podsumowanie obrad. Spotkanie pokazało, że kognitywistyka stanowi most między humanistyką a technologią, a refleksja nad sztuczną inteligencją wymaga interdyscyplinarnego podejścia, łączącego filozofię, nauki o umyśle i praktykę edukacyjną.
