10 maja o godz. 17:00 zapraszamy do Galerii F na otwarcie wystawy #NASZA BOZNAŃSKA.
Wystawa prezentuje prace studentów kierunku grafika, które powstały w oparciu o twórczość i postać Olgi Boznańskie,j patronki 2025 roku w sztukach pięknych.
W wystawie udział biorą studenci Koła Naukowego Grafiki oraz studenci z pracowni fotografii dr Patrycji Pawęzowskiej i dr. Bartłomieja Jarmolińskiego.
Autorki i autorzy prezentowanych prac: Wiktor Baumgart, Korneliusz Bolek, Julia Dziubińska, Weronika Gawdzis, Maryia Hrusheuskaya, Marta Ivanowska, Joanna Jakubowska, Darya Khadanionak, Dawid Łukaszek, Paweł Michalak, Anna Myszkowska, Michał Orzech, Maciej Pilarski, Zofia Strycharska, Oliwia Tomczyk, Weronika Wawrzyniak, Zofia Zielińska.
Kurator wystawy: dr Bartłomiej Jarmoliński. Wystawa czynna do 7 czerwca br.
Galeria F, ul. Rewolucji 1905 r. nr 52.
2025 jest Rokiem Olgi Boznańskiej. To dobra okazja, by przyjrzeć się bliżej twórczości i postaci wybitnej artystki przełomu XIX i XX wieku. Czasy, w których żyła i tworzyła Olga Boznańska, były trudne z wielu powodów. Polska pod zaborami nie istniała wtedy na mapie Europy. Starania o zachowanie tożsamości narodowej skupione były wokół kultury narodowej, w której obok literatury, teatru i muzyki sztuki piękne pełniły misję szczególną. Przejaw nurtu odrodzenia Polski, nazwany okresem Młodej Polski, obfitował w wiele dzieł stworzonych przez znanych nam z historii sztuki artystów. Obok niemalże samych artystów mężczyzn występuje jedna artystka – wybitna malarka Olga Boznańska. Przyglądając się tym czasom, można stawiać pytania, dlaczego w sztuce było tak mało kobiet artystek. Czy była tylko Boznańska? Można też szukać odpowiedzi na pytanie, dlaczego twórczość Olgi Boznańskiej miała tak wyjątkowe znaczenie. Kobiety w obszarze społecznym żyły z reguły według narzucanych im od zawsze ról, miały skupiać się na macierzyństwie, rodzinie i domu, rzadko miały możliwość realizowania kariery zawodowej. Ówczesny system szkolnictwa nie dawał im uprawnień do odbywania studiów w uniwersytetach, akademiach czy szkołach wyższych. Kobiety mogły kształcić się tylko na kursach w szkołach prywatnych, których było niewiele. Dlaczego więc Olga Boznańska znalazła się w centrum uwagi artystów, krytyków sztuki, osób ze świata kultury i polityki już za życia? Przede wszystkim dlatego, że doceniono jej talent – nie tylko w Polsce, lecz także na świecie. W malarstwie, jak mało kto, Olga Boznańska potrafiła oddać prawdę o portretowanych osobach, w portretach nie miała sobie równych. Jej twórczość wyróżniała technika malarska zwana non finito. W jej obrazach zobaczymy bogactwo kolorystyczne. Poprzez zacieranie konturów malowanych motywów artystka uzyskiwała efekt miękkości i mglistości w swoich dziełach. Malarstwo Boznańskiej nie jest łatwe w odbiorze, potrzeba bowiem wrażliwości i wytrawnego oka, by zobaczyć i docenić maestrię malarską w jej obrazach. Odnosząc się do Boznańskiej, warto spojrzeć na jej twórczość w kontekście czasu, w którym żyła. Dlatego jest tu miejsce na wspomnienie o pierwszej polskiej artystce malarce Annie Bilińskiej, która podjęła naukę w paryskiej Académie Julian i została zauważona przez krytykę, zdobywając nagrody i wyróżnienia. Bilińska przetarła szlaki polskim artystkom tworzącym w Paryżu u schyłku XIX i na początku XX wieku. Wśród podobieństw w tematyce malarskiej Olgi Boznańskiej nie zabrakło też przykładu malarstwa z gatunku realizmu, który dość dobrze widoczny jest u Leona Wyczółkowskiego, jednego z najlepszych malarzy, rysowników i grafików epoki Młodej Polski. Dla stworzenia naszej wystawy istotne stały się próby odpowiedzi na pytania o znaczenie malarstwa Olgi Boznańskiej dla studentów wydziałów artystycznych, w tym kierunku grafika. Czy malarstwo Boznańskiej może być dziś ważne dla młodego pokolenia? Czy też jej dzieła są już tylko przeszłością, znaną z opracowań sztuki polskiej przełomu XIX i XX wieku? Można też postawić pytanie o to, co jest aktualne w twórczości i procesie twórczym Olgi Boznańskiej w odniesieniu do naszych czasów, do współczesności. Odpowiedzią będzie z pewnością postawa tej wybitnej artystki. Właśnie postawa Boznańskiej wobec życia i twórczości, które stały się jednym, jest tym, co niezmiennie stanowi wartość. Postawa artystki wobec sztuki pozwala jednoznacznie stwierdzić, że poświęciła ona swoje życie w całości malarstwu. Była utalentowana, ambitna, pracowita, profesjonalna. Nic nie mogło konkurować z twórczością. Dziś, po wielu latach, kiedy kobiety zyskały uznanie i pełnię możliwości realizowania samych siebie w życiu zawodowym, postać Olgi Boznańskiej ma już niemal symboliczne znaczenie. Malarka otwiera w sztuce polskiej plejadę kobiet artystek, pokazując swój talent, determinację, ambicję i potrzebę realizowania pasji i misji, jaką było malarstwo. Chcąc odnieść postawę Olgi Boznańskiej do obszaru twórczego, należy zauważyć, że postawa, która ją cechuje, potrzebna jest wszystkim tworzącym, osobom z pasją i potrzebą rozwoju. Jesteśmy w tym wszyscy podobni do siebie, dlatego możemy również powiedzieć, że – jak w tytule wystawy – Olga Boznańska jest nasza.
Wystawa przedstawiająca inspiracje i odniesienia do dzieł i postaci Olgi Boznańskiej jest prezentacją prac studentek i studentów kierunku grafika w Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi. Projekt wystawy #NASZA BOZNAŃSKA jest efektem pracy Koła Naukowego kierunku grafika w AHE oraz wybranych prac studentek i studentów z pracowni fotografii dr Patrycji Pawęzowskiej i dr. Bartłomieja Jarmolińskiego. Wystawa jest prezentowana w ramach obchodów Roku Olgi Boznańskiej, w naszej Galerii F, w budynku F należącym do kierunku grafika w Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi.
dr Bartłomiej Jarmoliński
dziekan kierunku grafika AHE
Olga Boznańska, ur. 15 kwietnia 1865 w Krakowie, zm. 26 października 1940 w Paryżu – polska malarka, portrecistka, przedstawicielka modernizmu; od 1898 zamieszkała w Paryżu, członkini szkoły monachijskiej, Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka” (1898) i Société Nationale des Beaux-Arts (1901). Była córką inżyniera Adama Nowiny Boznańskiego i Francuzki Eugenii de Mondain. Ojciec Boznańskiej ukończył wiedeńską politechnikę, matka interesowała się sztuką, sama rysowała. Olga miała siostrę Izabellę.
Olga Boznańska swoją przygodę z rysunkiem zaczęła w wieku 6 lat, pierwszych lekcji rysunku udzielała jej matka. Malarstwa uczyła się u Antoniego Adama Piotrowskiego, Kazimierza Pochwalskiego, a następnie na Kursach Malarskich imienia Adriana Baranieckiego. W 1886 wyjechała, by kontynuować naukę w Monachium. Jako kobieta nie miała wstępu do Akademii Sztuk Pięknych, kształciła się więc w prywatnych, monachijskich szkołach Karla Kricheldorfa i Wilhelma Dürra. W 1892 umarła jej matka. W 1896 zrezygnowała z nauczycieli i wynajęła własną pracownię. W tym samym roku po raz pierwszy wystawiła w Paryżu swój obraz. W tym czasie zaczęła wystawiać swoje prace w Monachium, Warszawie, Berlinie, Wiedniu. Dwa lata później nadeszły pierwsze sukcesy. Za Portret malarza Pawła Nauena otrzymała z rąk arcyksięcia Karola Ludwika w Wiedniu złoty medal, a w Londynie za Portret miss Mary Breme – wyróżnienie. W 1896 jury paryskiego Société des Beaux-Arts przyjęło na wystawę jej obraz. Po tych sukcesach dostała propozycję objęcia katedry malarstwa na wydziale kobiet w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, którą odrzuciła. Od 1896 korespondowała z Józefem Czajkowskim, którego poznała w Monachium. Choć mężczyzna był młodszy od Olgi o 7 lat, nie przeszkodziło im to w nawiązaniu relacji uczuciowej. W 1898 przeprowadziła się do Paryża. W tym też roku została członkiem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”. W tym samym roku urządziła pierwszą indywidualną wystawę. W 1900 na wystawie w New Gallery w Londynie dostała złoty medal. Na Wystawie Światowej w Paryżu otrzymała wyróżnienie. Tego samego roku doszło do zerwania jej długoletniego narzeczeństwa z malarzem Józefem Czajkowskim. Artystka nie chciała przeprowadzić się z Paryża do Krakowa dla ukochanego. Po rozstaniu Boznańska całkowicie poświęciła się sztuce. W 1901 po raz pierwszy wystawiała w Pittsburghu. Rząd francuski zakupił jej Bretonkę i Portret panny Dygat do państwowych zbiorów sztuki. Została członkiem Société Nationale des Beaux Arts. Uczyła w Académie de la Grande Chaumière. W 1906 umarł jej ojciec. Rok później Carnegie Institute w Pittsburghu przyznał jej srebrny medal. W 1912 na wystawie w Pittsburghu, wraz z Claude’em Monetem i Augustem Renoirem, reprezentowała Francję. W Amsterdamie na międzynarodowej wystawie zdobyła srebrny medal. W 1914 warszawska Szkoła Sztuk Pięknych zaproponowała jej stanowisko profesora. W 1923 ponownie reprezentowała szkołę francuską w Pittsburghu wśród takich artystów, jak Pierre Bonnard czy Maurice Denis. Jej sława powoli malała. Miała coraz mniej zamówień na portrety, głównym źródłem utrzymania stał się dla niej czynsz z krakowskiej kamienicy. W 1932 po raz ostatni przyjechała do Krakowa. W 1934 otrzymała nagrodę m. st. Warszawy za sztukę plastyczną. W 1937 na Wystawie Światowej w Paryżu otrzymała Grand Prix. Na weneckim Biennale w 1938 sprzedała pięć obrazów, w tym Portret pani Dygatowej, który zakupił król włoski. Był to jej ostatni sukces. Dwa lata później umarła. Boznańska została pochowana na cmentarzu Les Champeaux w Montmorency pod Paryżem. Była portrecistką, w każdym razie to portrety przyniosły jej największą sławę. Malowała głównie w pracowni. Częstym motywem jej obrazów są wnętrza pracowni lub widoki z okna. Farbę kładła małymi dotknięciami pędzla i czekała, aż podeschnie. Metoda ta gwarantowała, że jej paleta nie będzie sprawiała wrażenia „brudnej” (mimo używania odcieni szarości i ciemnych brązów). Już w okresie pobytu w Monachium zrezygnowała z pokrywania gotowych obrazów werniksem. Z czasem coraz częściej zamiast na płótnie malowała na lekko zagruntowanej tekturze, dzięki czemu uzyskiwała matowość, która pozwalała jej na wyrafinowane efekty kolorystyczne.
Anna Bilińska-Bohdanowiczowa, ur. 8 grudnia 1854 w Złotopolu, zm. 8 kwietnia 1893 w Warszawie) – polska malarka. Urodziła się w rodzinie Polaka lekarza w Złotopolu (obecnie na Ukrainie) i tam spędziła dzieciństwo. Następnie przebywała wraz z ojcem w głębi Rosji. Pierwszymi jej nauczycielami rysunku w latach 1869–1872 byli Michał Elwiro Andriolli i Ignacy Jasiński, malarze przebywający na zesłaniu w Wiatce (obecnie Kirow) za udział w powstaniu styczniowym lub w popowstaniowej konspiracji. Później wraz z matką i rodzeństwem przeniosła się do Warszawy. Od 1875 studiowała przez dwa lata w warszawskim konserwatorium. W 1877 zapisała się do prywatnej Klasy Rysunkowej Wojciecha Gersona. Zaczęła też dla podratowania domowego budżetu sprzedawać swoje prace malarskie. Wystawiała również swoje prace w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1882 odbyła podróż wraz ze swoją przyjaciółką Klementyną Krassowską m.in. do Berlina, Monachium, Salzburga, Wiednia i Włoch. Podróż ta umocniła w niej przekonanie, aby wyjechać do Paryża i studiować dalej malarstwo. Dzięki możliwości wyjechania do Paryża razem z Zofią Stankiewicz i jej matką, z którymi również zamieszkała, podjęła studia na Académie Julian, w pracowni dla kobiet, pod kierunkiem Williama-Adolphe’a Bouguereau, Tony’ego Roberta-Fleury’ego i Jules’a Josepha Lefebvre’a. W 1884 zmarł jej ojciec i Anna Bilińska została bez środków do życia. W tym samym roku zmarła jej przyjaciółka Klementyna Krassowska, która zabezpieczyła malarkę finansowo w testamencie. Rok później umarł jej narzeczony Wojciech Grabowski (1850–1885), który również był malarzem. Na przełomie lat 1885 i 1886 spędziła kilka miesięcy w Pourville-les Bains w Normandii, dokąd załamaną nerwowo artystkę zabrali na rekonwalescencję malarka Maria Gażycz, którą artystka poznała jeszcze w Warszawie w pracowni Wojciecha Gersona, oraz jej brat Władysław. Debiutowała w Salonie Paryskim w 1884 roku, kiedy to został przyjęty jej rysunek Postać kobiety, wystawiała swoje prace w Salonie również w następnych latach (1885, 1887, 1892). Latem 1886 na krótko przyjechała do Warszawy. Po powrocie do Paryża wynajęła większą pracownię przy rue de Fleurus. Pełniła wówczas funkcję przełożonej pracowni Académie Julian, a w 1886 została jej opiekunem aż do 1892 roku. Współpracowała z „Kłosami”, ilustrowanym pismem wydawanym w Warszawie. W 1889 otrzymała Srebrny Medal na Wystawie Światowej w Paryżu za obraz Autoportret. Był to wielki międzynarodowy sukces. Jej obrazy były wystawione tego samego roku w Royal Academy of Art w Londynie. W 1891 roku obrazy Bilińskiej pokazane zostały na ważnej wtedy dorocznej międzynarodowej wystawie sztuki w Berlinie, gdzie zostały nagrodzone małym złotym medalem. W 1892 wyszła za mąż za poznanego w Paryżu doktora nauk medycznych Antoniego Bohdanowicza. Razem z mężem postanowili wrócić do Warszawy, gdzie malarka zamierzała otworzyć szkołę malarstwa dla kobiet wzorem paryskich uczelni, plany te jednak uniemożliwiła choroba. Zmarła na serce 8 kwietnia 1893 roku, kilka miesięcy po ślubie. Jej ostatni namalowany obraz Portret młodej kobiety z różą w dłoni został wystawiony już pośmiertnie na wystawie; symbolicznie na znak żałoby po artystce został ozdobiony czarną szarfą. Anna Bilińska-Bohdanowiczowa została pochowana na Powązkach w Warszawie. Twórczość Anny Bilińskiej-Bohdanowiczowej to głównie malowane z dużą intuicją portrety. Była przedstawicielką realizmu, stosowała warsztat o precyzyjnym rysunku i dbałości, choć intuicyjnie zbliżała się do impresjonizmu.
Leon Wyczółkowski, ur. 24 kwietnia 1852 w Hucie Miastkowskiej, zm. 27 grudnia 1936 w Warszawie) – polski malarz, grafik i rysownik, jeden z czołowych przedstawicieli Młodej Polski w nurcie malarstwa realistycznego. Twórczość Wyczółkowskiego cechowała wszechstronność, tworzył w różnych technikach: oleju, akwareli, tuszu, temperze, pastelu, ołówku i w grafice. Najczęściej wybierał proste motywy związane z plenerem (np. pejzaże tatrzańskie). Z licznych podróży po Polsce artysta przywoził płótna z panoramicznymi ujęciami wielu miast, m.in. Krakowa, Torunia, Lublina czy Sandomierza. Fascynowała go również sztuka Dalekiego Wschodu. Dzieła Leona Wyczółkowskiego znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Kielcach, Wrocławiu, Bydgoszczy oraz we wszystkich muzeach polskich posiadających zbiory malarstwa, rysunku i grafiki polskiej, jak również poza granicami kraju.
(Źródło: Wikipedia)